Koffiedik spreekt tot de verbeelding. Heel veel mensen drinken het, nog meer mensen zetten het. Zowel thuis als op kantoor is koffiedrinken een begrip. Even een bakkie doen is synoniem voor bijpraten. Maar na afloop van het koffiezetten, is er dat koffiedik of koffiedroes. Het is velen een doorn in het oog om dat materiaal weg te gooien in de prullenbak. Want met het restafval wordt het afgevoerd en verbrand in de vuilverbranding. Koffiedik composteren is een hoogwaardige oplossing voor het lokaal verwerken van koffiedik. Afhankelijk van aan wie je het vraagt, misschien wel de meest hoogwaardige manier van verwerken.
Er is ook wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het composteren van koffiedik. Dat onderzoek kan je downloaden via de knop hieronder. Verderop in het artikel gaan wij iets dieper op de resultaten in.
Inhoudsopgave
De uitdaging rond koffiedik
Koffiedik wordt in enorme hoeveelheden genuttigd. Volgens een wereldwijd onderzoek dat uitgevoerd werd door Statista Research Department, waren Nederlanders in 2015 de grootste koffiedrinkers ter wereld. Gemiddeld dronken we toen per persoon ruim 260 liter koffie per jaar. Ook in 2020 kwamen we als hoogste uit de test, met een jaarlijkse koffieconsumptie van circa 8,3 kg koffie per persoon.
Verbranden van koffiedik
Afhankelijk van de manier waarop je dit doorrekent, geeft dit jaarlijks ongeveer 140 miljoen kilo koffiedik. In een stad als Rotterdam schatten wij in dat er al zo’n 7 miljoen kilo koffiedik per jaar vrijkomt. Dat zijn enorme hoeveelheden rijk en organisch materiaal die in de regel bij het restafval belanden.
Het restafval beland in Nederland in de regel bij de vuilverbranding. Dit is de meest laagwaardige manier om reststromen te “verwerken”. Er komt warmte en energie vrij, maar het waardevolle organische materiaal is voor altijd verloren. Aangezien de “earth overshoot day” elke jaar eerder valt, is er op dat vlak nog veel te doen. Dat kan beter!
Alternatieve verwerking van koffiedik
De afgelopen jaren zijn er vele initiatieven ontstaan rond de hoogwaardige verwerking van koffiedik. Al deze initiatieven zijn ontstaan vanuit de onvrede over de huidige situatie. Het verbranden van koffiedik moet stoppen en er is zoveel koffiedik dat er een hele bedrijfsbranche omheen zou kunnen ontstaan.
Zo is er rotterzwam dat koffiedik gebruikt om er oesterzwammen op te kweken. Die oesterzwammen worden vervolgens weer gebruikt om een biertje mee te brouwen en om er heerlijke vegan snacks [bitterballen en kroketten] mee te maken. Daarnaast is er Coffee Based dat koffiedik gebruikt om er bio plastic van te maken. Dit bio plastic wordt vervolgens gebruikt in koffiekopjes en dat is een mooie manier om de cirkel te sluiten. Ook Caffe Inc gebruikt koffiedik als input voor het primaire proces. Ze produceren o.a. een olie die in cosmetica is te gebruiken, maar ook kleurstof voor de textielindustrie.
De beperkingen van de bestaande koffiedik initiatieven
Al deze initiatieven hebben een groot nadeel. Ze zijn [op dit moment] beperkt schaalbaar. Dat wil zeggen dat ze niet al het koffiedik dat van een locatie komt, kunnen verwerken tot een product. Het geeft of te veel output [een berg koffie kopjes van bio plastic] of het is niet allemaal te gebruiken voor het specifieke doel waar het voor wordt opgehaald.
Dat betekent dat een hoop van de door deze initiatieven opgehaalde koffiedik, alsnog één op één wordt doorgeschoven naar de gangbare manier van verwerken. Dat is vuilverbranding of in een enkel geval naar de biovergisting. Deze beperking maakt de initiatieven niet minder mooi, maar ze verliezen wel wat aan glans. Als je op zoek gaat naar een totaaloplossing dan moet je verder kijken.
Kan je koffiedik composteren?
Gelukkig biedt composteren een oplossing. Het is namelijk mogelijk om koffiedik te composteren. Dat weet elke huis en tuin keuken composteerder, maar er is ook wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.
Zo is in 2011 het onderzoek “Evaluation of three composting systems for the management of spent coffee grounds” gepubliceerd. Enkele highlights uit dat onderzoek zijn:
-> Gebruikt koffiedik hield stikstof vast en ontbond snel.
-> Gebruikt koffiedik is een zeer composteerbare grondstof.
-> Beluchte compostering bevorderde aanhoudende thermofiele omstandigheden.
Hier zien wij de kennis van de thuis composteerder bevestigd door wetenschappelijk onderzoek. Dit biedt mogelijkheden voor grootschalige verwerking van koffiedik door compostering. Het mooie is dat dat kan op de locatie waar het koffiedik ontstaat.
Waarom zou je koffiedik composteren?
Zoals eerder gezegd is er de wens om koffiedik te redden van de vuilverbranding. Om te zorgen dat het zo hoogwaardig mogelijk verwerkt wordt. Composteren van koffiedik heeft een aantal voordelen t.o.v. de bestaande initiatieven voor alternatieve verwerking.
Koffiedik composten is schaalbaar
Het belangrijkste voordeel is dat koffiedik composteren schaalbaar is. Het is een methode die met één composteermachine al het koffiedik dat op één locatie beschikbaar komt, kan omzetten naar compost. Of het nou om 9.000 kilo of 70.000 kilo gaat, het kan ter plaatse composteren.
Koffiedik composteren is transparant
Bij de bestaande initiatieven voor alternatieve verwerking is niet altijd even duidelijk wat er met het koffiedik gebeurd dat overblijft. Sommige bedrijven zijn er ronduit vaag over. Wij weten dat er voorbeelden zijn waarbij men 95% afvoert naar de biovergisting terwijl de klanten denken dat al hun koffiedik naar het duurzame doel gaat. Door koffiedik te composteren op locatie is de verwerking super transparant.
Koffiedik composteren is de meest hoogwaardige manier van verwerken
En geloof ons, wij hebben die niet zelf verzonnen. Wij volgen hierin de biomassa visie van Natuur & Milieu uit 2018. Daarin geven zij aan:
“Biomassa is beperkt duurzaam beschikbaar en moet dus zo slim mogelijk ingezet worden. Eerste prioriteit is het natuurlijke gebruik (voor bodem, voedsel en voer), omdat hiervoor geen alternatief beschikbaar is. Vervolgens kan de resterende biomassa worden gebruikt in de economie.”
Vers of oud koffiedik maakt niet uit
Voor sommige initiatieven is het belangrijk om vers koffiedik te hebben. Voor composteren maakt dat niet uit. Of het al doorgroeit is met groene of oranje schimmel maakt voor het composteerproces niet uit. Dit maakt het relatief makkelijk om batch-gewijs het koffiedik te composteren. Je kan koffiedik opslaan in luchtdicht afgesloten emmers.Als er vervolgens genoeg materiaal is, kan je het composteringsproces op gang brengen.
Door koffiedik composteren draag je bovendien bij aan het herstel en behoud van biodiversiteit.
Koffiedik composteren in een composteermachine
Koffiedik is dus uitstekend te composteren. Om het composteerproces te begeleiden is het gebruik van een composteermachine een ideale manier. Compostandig heeft als missie de lokale verwerking van organisch bedrijfsafval tot compost te faciliteren met als belangrijkste doelen kostenbesparing en werken aan het herstel en behoud van biodiversiteit.
Wij hebben composteermachines en composteeroplossingen voor bedrijven en organisaties in Nederland en Vlaanderen met een aantoonbare en gedefinieerde duurzame missie en meer dan 140 liter organisch afval per week. Koffiedik is daar dus een hele specifieke reststroom in.
Meer weten over onze composteermachines en composteeroplossingen? Download dan ons gratis e-book of het factsheet van de Compost-S9. Of lees ons artikel over een composteermachine kopen.